Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Hyoscyamus niger & Galium aparine subsp. aparine

fotò
fotò
Erbo-dóu-mau-de-dènt

Hyoscyamus niger

Solanaceae

Àutri noum : Jusquiam-negre, Erbo-de-bregand, Erbo-de-mort, Endourmidouire, Erbo-de-dènt.

Nom en français : Jusquiame noire.

Descripcioun :
L'erbo-dóu-mau-de-dènt es uno planto devengudo pu raro qu'à passa tèms emé l'esvalimen dis escabot de fedo. D'efèt trachis proche di jasso ounte soubro proun de femié. Autramen es eisado de recounèisse emé si poulìdi flour di dos coulour.

Usanço :
"L'ai agu ramassado, i'avié pas de dentisto coume i'a aro, e se sounavian coume acò... Alor metian la grano sus de braso, se brulavo, fumavo e metian uno bolo vuejo dessus, à l'envers, pèr que lou fum rentrèsse bèn, lou tournavon e i vieujavon d'aigo boulènto dedins, e fasian uno fumigacioun. Ero rare que lou mau de dènt passèsse pas", L. Saunier in O. Madon, op.cit. p. 109.

Port : Grando erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Hyoscyamus
Famiho : Solanaceae



Coulour de la flour : Jauno Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : fotò

Liò : Escoumbre e proche dis oustau - Jasso
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hyoscyamus niger L., 1753

fotò
fotò
Arrapo-man

Galium aparine subsp. aparine

Rubiaceae

Àutri noum : Grapoun, Rapien.

Noms en français : Gratteron, Gaillet gratteron.

Descripcioun :
L'arrapo-man es uno planto coumuno di champ e di sebisso. Trachis rapidamen à la fin de l'ivèr e fai si pichot grapoun. La planto s'acrocho eisa i vèsti bonodi si pichot crouchet sus la tijo e li fueio.

Usanço :
Se saup pas gaire qu'èi manjadisso jouino, pulèu cuecho, avans que devengue duro (siliço). Li fru, culi tout just madur, podon tambèn servi de cafè (memo famiho) un cop tourifia. A d'ùni prouprieta interessanto (vèire çai-souto), utilisado en tisano o dins de crèmo pèr apasima d'ùni malautié de péu (raumido).

Port : Erbo
Taio : 5 à 100 cm
Fueio : Verticilado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Galium
Famiho : Rubiaceae


Ordre : Gentianales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 3 mm
Flourido : Printèms Ivèr

Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mars à jun

Liò : Champ - Sebisso - Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Galium aparine subsp. aparine L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
CCC
CCC
CCC
CCC
CCC
C
CC
R

Hyoscyamus niger & Galium aparine subsp. aparine

RR
ges
R
R
ges
R
ges
ges

Coumpara Erbo-dóu-mau-de-dènt emé uno autro planto

fotò

Coumpara Arrapo-man emé uno autro planto

fotò